Wat is dat dan, een denkfout?

Uit onderzoek blijkt dat je allerlei denkfouten maakt tijdens het kiezen. Een denkfout, ook wel cognitieve fout of cognitieve bias, is een irrationele en of een onjuiste gedachtegang of redenering. Je trekt een foute conclusie over iets. Dit kan je bewust of onbewust doen. Zo’n denkfout kan ook voorkomen bij een keuze voor een studie.

Denkfout 1 – Confirmation bias

Dit houdt in dat iemand alleen informatie zoekt, die zijn of haar opvatting over iets ondersteunt. Dus wanneer jij denkt dat de studie bedrijfskunde goed bij jou past, dan zoek je alleen naar informatie die dat bevestigt. Daarnaast negeer je de (negatieve) informatie over de studie die ervoor kan zorgen dat je toch niet moet kiezen voor de studie.

Denkfout 2 – Het bandwagon effect

Hoe meer mensen een bepaalde mening hebben, hoe groter de kans is dat jij die mening overneemt. Denk hierbij bijvoorbeeld aan de situatie dat veel mensen in jouw omgeving zeggen dat de studie geneeskunde goed bij jou past. Hierdoor kan je studiekeuze worden beïnvloed, hetgeen ervoor zorgt dat jij je focust op de studie geneeskunde, zonder dat je echt goed bij jezelf bent nagegaan of die studie wel bij je past.

Denkfout 3 – Overconfidence

We laten het na om harder ons best te doen voor het maken van een goede beslissing, omdat we volop vertrouwen op de informatie die we al hebben en op onze eigen kennis. Je overschat je eigen kennis en of kunnen, waardoor je niet meer verder zoekt naar alternatieven. Hierbij kan je bijvoorbeeld denken aan iemand die vol vertrouwen zegt dat hij voldoet aan de zware toelatingseisen voor het conservatorium in Amsterdam en dus stopt met zoeken naar een alternatieve studie, want hij is ervan overtuigd dat hij zal worden aangenomen op het conservatorium.

Denkfout 4 – Onderwaardering

Dit is een denkfout waarbij iemand positieve informatie wegfiltert en alleen negatieve informatie over zijn of haar prestaties of kwaliteiten serieus neemt. Dit zou ertoe kunnen leiden dat iemand een studie onder zijn of haar niveau gaat volgen.

Denkfout 5 – Het struisvogel effect

Ook wel bekend als: “je kop in het zand steken”. Als je niet weet wat je moet studeren en je hebt ook geen idee hoe je erachter gaat komen, dan doe je gewoon alsof je geen studiekeuze hoeft te maken. Je doet alsof het probleem, of de keuze voor een studie, er niet is.

Tot slot

Denkfouten beïnvloeden dus bewust of onbewust de manier waarop je een keuze maakt. Dit geldt dus ook bij het kiezen van een studie. Het is handig om ervoor te zorgen dat je bovenstaande denkfouten kan herkennen bij jezelf, dat je hier bewust van bent en er tegenin kan gaan. Ga bij jezelf eens na of je keuzes maakt aan de hand van een van bovenstaande denkfouten. En, herken je er eentje bij jezelf?